Đau nhức xương khớp ở người già: Nguyên nhân và cách trị

Đau nhức xương khớp ở người già là một căn bệnh rất phổ biến, có tới 60% bệnh nhân bị đau xương khớp là người cao tuổi. Đây cũng là nguyên nhân hàng đầu gây suy giảm chức năng và tàn tật. Vì thế, hãy tìm hiểu căn bệnh này để ngăn ngừa và chăm sóc xương khớp càng sớm càng tốt.

Tổng quan về bệnh đau nhức xương khớp ở người già

Đau nhức xương khớp cùng các bệnh rối loạn khớp là một trong những vấn đề phổ biến nhất ở người cao tuổi. Theo thống kê, có tới 60% bệnh nhân xương khớp là người trên 60 tuổi và tỉ lệ này tăng dần lên theo tuổi già.

Nhiều bệnh nhân lớn tuổi có xu hướng coi đau nhức cơ thể và đau xương khớp là một phần của lão hóa, vì thế họ lặng lẽ chịu đựng cơn đau. Nhưng họ không hề biết rằng, nếu không được điều trị, các cơn đau này có thể trở thành mãn tính và làm gián đoạn cuộc sống thường ngày. Hơn thế nữa, khoảng 10% bệnh nhân không được điều trị sẽ gặp biến chứng làm ảnh hưởng nghiêm trọng tới cuộc sống, thậm chí dẫn tới tàn tật.

Người già có thể bị đau nhức ở bất kỳ khớp nào trên cơ thể, có thể là đau cổ, đau lưng dưới hoặc đau tay. Thống kê cho thấy những vùng khớp hay bị đau nhất ở người cao tuổi là:

  • Khớp đầu gối. Khoảng 30,6% bệnh nhân và tăng theo tuổi ở phụ nữ.
  • Khớp hông. Tỉ lệ ít hơn khớp gối, 17,5% và bệnh cũng tăng theo tuổi.
  • Khớp tay. Khoảng 13% nam giới và 26% nữ giới trên 70 tuổi được phát hiện bị đau ít nhất một khớp tay.
  • Cột sống. Tỉ lệ từ 16,9 đến 19% bệnh nhân.
Đau nhức xương khớp cùng các bệnh rối loạn khớp là một trong những vấn đề phổ biến nhất ở người cao tuổi (Ảnh minh họa)

Nguyên nhân

Nguyên nhân cơ giới

Chấn thương. Các biến dạng thứ phát sau chấn thương (như tai nạn giao thông, ngã,…) làm ảnh hưởng tới khớp, dây chằng, bao hoạt dịch, điều này gây ra tình trạng đau nhức xương khớp ở người già.

Tăng tải trọng do thừa cân hoặc do nghề nghiệp phải mang vác nặng cũng gây nhiều áp lực lên các khớp, đặc biệt là khớp gối, lưng. Lâu dần hình thành các cơn đau nhức mãn tính.

Ăn uống thiếu chất. Chế độ dinh dưỡng từ thời trẻ nghèo nàn chất dinh dưỡng, đặc biệt thiếu canxi, omega-3 khiến các khớp thiếu hụt dưỡng chất, dễ bị bào mòn.

Sinh hoạt thiếu khoa học, thường xuyên sử dụng chất kích thích (rượu, bia, thuốc lá, ma túy,…) cũng làm tăng nguy cơ đau nhức xương khớp khi về già.

Thay đổi thời tiết, nhất là thời điểm giao mùa ở miền Bắc khiến người già dễ mắc các vấn đề sức khỏe, các triệu chứng đau nhức xương khớp.

Ít vận động cơ thể làm tăng nguy cơ bị cứng khớp, máu đến khớp không được tuần hoàn ổn định, điều nãy dễ dẫn đến các bệnh về xương khớp.

Di truyền. Nếu trong họ hàng của bạn có người bị bệnh về xương khớp, bạn có khả năng cao cũng gặp các bệnh về xương khớp.

Thay đổi thời tiết khiến người già dễ mắc các vấn đề sức khỏe, các triệu chứng đau nhức xương khớp (Ảnh minh họa)

Nguyên nhân bệnh lý

Viêm xương khớp/ thoái hóa khớp.  Khi bạn già đi, lớp đệm tự nhiên giữa các sụn khớp bị suy giảm, làm cho sụn trở nên mỏng, mòn, yếu và dễ tổn thương. Khi lớp sụn mất đi, hai đầu xương sẽ cọ xát vào nhau dẫn tới sưng, đau, mất sự linh hoạt, thậm chí có thể hình thành gai xương. Thoái hóa khớp thường xảy ra những người từ 40 đến 60 tuổi và là một bệnh mãn tính.

Viêm khớp dạng thấp. Đây là một dạng viêm khớp tự miễn, thường gặp ở khớp gối. Bệnh xảy ra khi hệ thống miễn dịch tấn công vào chính các khớp của cơ thể, gây đau đớn. Nếu không điều trị, bệnh có thể dẫn đến tình trạng dính khớp và biến dạng khớp. Viêm khớp dạng thấp chủ yếu ảnh hưởng đến những người từ 40 đến 60 tuổi, phụ nữ có nguy cơ bị bệnh cao gấp 3 lần so với nam giới.

Viêm bao hoạt dịch. Bao hoạt dịch là một túi nhỏ chứa dịch, có vai trò như một lớp đệm ở phần xương, gân và các cơ gần khớp, giúp ta cử động dễ dàng. Viêm bao hoạt dịch là tình trạng các túi này bị sưng, đỏ lên, gây ra tình trạng đau và cứng khớp. Càng lớn tuổi, ta càng có nguy cơ bị viêm bao hoạt dịch, đặc biệt là ở những người làm các công việc phải lặp đi lặp lại một hoạt động nhiều lần, ví dụ như họa sĩ, người làm vườn, nhạc công…

Triệu chứng của viêm bao hoạt dịch là sưng, đỏ, đau nơi các khớp (Ảnh minh họa)

Viêm gân xương bánh chè. Xương bánh chè là một đoạn xương nhỏ gần giống hình tròn nằm phía trước khớp gối, nó có thể di chuyển lên xuống, nghiêng và xoay. Vai trò của xương bánh chè là giúp chân đi lại, đứng thẳng. Gân xương bánh chè được cấu thành bởi các sợi cơ rất bền và dai, khỏe. Khi gân xương bánh chè bị viêm nhiễm, nó sẽ gây ra tình trạng sưng tấy, đau nhức ở phần khớp gối.

Thoát vị đĩa đệm. Là tình trạng các nhân nhầy trong đĩa đệm ở cột sống bị trượt ra khỏi vị trí bình thường, chèn ép và dây thần kinh hoặc tủy sống. Bệnh gây ra tình trạng đau nhói ở vùng cổ, lưng dưới, đau như bắn vào hông và có thể lan xuống chân. Ở Việt Nam, bệnh thường xảy ra ở những người trên 30 tuổi và trở nên tồi tệ hơn vào những năm 60 tuổi.

Gút. Đây là bệnh lý gây ra sự đau đớn cùng cực, nếu không điều trị tốt có thể gây biến dạng khớp. Gút có thể khởi phát cơn đau đột ngột ở bất kỳ khớp nào, nhưng thường là khớp ngón chân cái, hoặc ngón tay, cổ tay, khuỷu tay hoặc đầu gối. Lứa tuổi được phát hiện mắc bệnh gút nhiều nhất là 30 đến 50 tuổi.

Loãng xương. Là hiện tượng xương liên tục bị mất mật độ và mỏng dần. Điều này khiến xương trở nên giòn, dễ tổn thương và dễ gãy. Các triệu chứng đầu tiên của bệnh loãng xương thường là đau lưng và sụt cân. Theo thống kê, khoảng 1/2 phụ nữ và 1/4 đàn ông trên 50 tuổi trở lên gặp biến chứng gãy xương do loãng xương.

Các bệnh khác. Một số bệnh xương khớp khác cũng gây đau nhức xương khớp ở người già là:

  • Viêm khớp nhiễm khuẩn
  • Bệnh giả gút
  • Hội chứng dải chậu chày
  • Nhuyễn hoá sụn mặt khớp xương bánh chè
  • Đau thần kinh tọa
  • .v.v.

Lưu ý. Có hơn 150 loại bệnh về cơ xương khớp khác nhau có thể gây ra tình trạng đau nhức xương khớp ở người già. Trong khuôn khổ bài viết này, chúng tôi chỉ nói tới những nguyên nhân phổ biến nhất.

Đau thần kinh tọa khiến người bệnh cảm giác đau, nóng rát, tê cứng, cơ mỏi hoặc yếu và ngứa râm ran từ thắt lưng xuống hông và dọc xuống mặt sau cẳng chân (Ảnh minh họa)

Triệu chứng

Đỏ, sưng, nóng khớp. Xảy ra khi các khớp bị viêm nhiễm, làm vùng da tại đây bị sưng, nóng, nếu chạm tay và có thể thấy đau dữ dội. Các triệu chứng này có thể xuất hiện ở bất kỳ khớp nào trên cơ thể.

Đau khớp. Cơn đau sâu và có thể khởi phát ở mức độ nhẹ hoặc thoáng qua, chỉ cảm nhận thấy khi cử động mạnh; lâu dần, mức độ nặng hơn, tần suất các cơn đau nhiều hơn, đôi khi chỉ cử động rất nhẹ cũng gây đau đớn.

Tê buốt tay, chân. Kèm theo đó là tình trạng nhức mỏi, khiến cho việc đi lại, cầm nắm trở nên khó khăn.

Cứng khớp. Triệu chứng này xuất hiện sau khi người bệnh nghỉ ngơi, ngồi một chỗ quá lâu. Nó thường diễn ra vào buổi sáng và kéo dài dưới 30 phút. Biểu hiện là người bệnh rất khó duỗi tay chân, phải mất thời gian xoa bóp, làm nóng mới hoạt động được bình thường.

Khi cử động các khớp phát ra tiếng lạo xạo. Triệu chứng này xảy ra khi sụn bị bào mòn, khiến các khớp bị lỏng lẻo, ma sát nhiều với nhau gây tiếng kêu lạo xạo.

Di chuyển, vận động khó khăn. Là hệ lụy tất yếu khi đau nhức xương khớp.

Biến dạng khớp. Theo thời gian, nếu bệnh không được điều trị có thể dẫn đến biến dạng khớp, khớp hóp vào trong hay lệch lạc.

Triệu chứng đi kèm. Phần khớp trở nên xanh xao, tái nhợt, các đường gân hiện lên rõ ràng, sờ vào thấy lạnh. Người bệnh luôn mệt mỏi, cơ thể suy nhược.

Khi người già có bệnh về xương khớp, nhiều triệu chứng đau nhức, sưng đỏ, viêm sẽ xuất hiện (Ảnh minh họa)

Đau nhức xương khớp ở người già có nguy hiểm không?

Câu trả lời là CÓ. Đau nhức xương khớp ở người già là một tình trạng lão hóa tự nhiên, nhưng nếu không điều trị nó có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng.

Té ngã

Theo Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ, người cao tuổi bị bệnh khớp có nguy cơ té ngã hoặc chấn thương cao gấp 2,5 lần người trẻ.

Khi người già ngã, đặc biệt là ngã nhiều lần, làm tăng nguy cơ chấn thương, nhập viện và tử vong. Sau khi ngã, người già cũng sợ ngã lần nữa, vì thế họ hạn chế di chuyển, hoạt động, thậm chí tránh các hoạt động như mua sắm, dọn dẹp. Điều này lại làm tình trạng cứng, yếu và đau nhức xương khớp diễn ra trầm trọng hơn.

Mất ngủ

Các cơn đau nhức xương khớp khiến người già – những người vốn đã khó có giấc ngủ ngon lại càng mất ngủ hơn. Không ngủ đủ giấc lại làm các cơn đau nhức tăng lên và trầm trọng hơn.

Các cơn đau nhức xương khớp làm ảnh hưởng tới giấc ngủ (Ảnh minh họa)

Ảnh hưởng hoạt động thường ngày

Nhiều người già bị suy giảm khả năng thực hiện các hoạt động bình thường do bệnh đau xương khớp, như: làm việc nhà, nấu nướng, mặc quần áo, vệ sinh cá nhân,…

Tăng cân

Các cơn đau nhức xương khớp khiến người già ngại vận động, đặc biệt là tham gia vào các hoạt động thể thao. Điều này có thể khiến họ tăng cân và làm trầm trọng thêm các triệu chứng bệnh khớp. Ngoài ra, thừa cân cũng dẫn đến tăng nguy cơ biến chứng khác, chẳng hạn: bệnh tiểu đường, tăng huyết áp, bệnh tim mạch,…

Trầm cảm

Một nghiên cứu năm 2010 đã điều tra mối liên hệ giữa lo lắng, trầm cảm và bệnh xương khớp. Người ta phát hiện ra rằng, các cơn đau nhức xương khớp làm ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tâm thần, hơn 40% những người tham gia nghiên cứu có dấu hiệu trầm cảm gia tăng, nguyên nhân là do các triệu chứng viêm khớp.

Các cơn đau nhức xương khớp làm ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tâm thần của người cao tuổi (Ảnh minh họa)

Các biến chứng khác

Các biến chứng khác có thể phát sinh từ đau nhức khớp bao gồm:

  • Chết xương (hoại tử xương);
  • Gãy xương;
  • Chảy máu hoặc nhiễm trùng ở khớp;
  • Suy thoái gân và dây chằng quanh khớp;
  • Dây thần kinh bị chèn ép gây đau đớn nhiều hơn;
  • .v.v.

Đau nhức xương khớp ở người già có chữa được không?

Đối với đau khớp do nguyên nhân cơ giới, bệnh có thể khắc phục bằng cách thay đổi thói quen, lối sống, giảm cân, điều trị các chấn thương.

Đối với đau khớp do bệnh lý (thấp khớp, viêm xương khớp, viêm gân, viêm bao hoạt dịch…), phần lớn bệnh không có cách để điều trị dứt điểm, nhưng các phương pháp điều trị có thể giúp giảm đau và duy trì chức năng khớp lâu dài.

Phương pháp điều trị đau nhức xương khớp ở người già cần được cá nhân hóa với từng bệnh nhân, có thể là điều trị bằng một phương pháp hoặc kết hợp.

Điều trị đau nhức xương khớp ở người già

Điều trị không dùng thuốc

Bác sĩ giáo dục bệnh nhân về bệnh tình. Bác sĩ sẽ giúp bạn giải đáp về căn bệnh mà bạn gặp phải, các phương pháp điều trị hiệu quả với bạn. Điều này giúp bạn tránh nản lòng với tình hình bệnh của mình.

Giảm cân. Giảm cân giúp giảm rất nhiều áp lực lên các khớp, từ đó làm giảm các cơn đau nhức đáng kể. Vì thế, nếu đang thừa cân, bạn hãy lên một kế hoạch giảm cân lành mạnh. Có thể nhờ sự tư vấn từ bác sĩ để có được kết quả tốt hơn.

Nếu đang thừa cân, bạn hãy lên một kế hoạch giảm cân lành mạnh (Ảnh minh họa)

Tập thể dục thể thao nhẹ nhàng. Làm điều này thường xuyên giúp ngăn ngừa đau nhức xương khớp, tăng cường tuần hoàn máu, duy trì sụn khỏe mạnh, từ đó tăng cường được sức khỏe của khớp xương, các khớp được vận động cũng sẽ không bị cứng, bị đơ. Vì thế, hãy tập thể dục cân bằng với nghỉ ngơi đầy đủ.

Một số bộ môn giúp tăng phạm vi chuyển động của khớp là: yoga, khiêu vũ.

Các bài tập thể dục nhịp điệu hay sức bền (đi xe đạp, chạy,…) làm giảm sưng ở một số khớp và tăng cường sức khỏe chung của cơ thể.

Các bài tập trị liệu. Phương pháp được các bác sĩ khuyến khích áp dụng cho người cao tuổi, nhất là tập các bài vật lý trị liệu nhẹ nhàng, xoa bóp, massage các khớp… Việc này giúp máu lưu thông thuận lợi, hạn chế cứng khớp, đau khớp.

Bổ sung thực phẩm chứa nhiều canxi như uống sữa hoặc các thực phẩm chức năng giúp giảm đau, tái tạo sụn khớp, chống viêm để ngăn ngừa sự lão hóa xương.

Sử dụng các công cụ hỗ trợ. Như nẹp đầu gối, tay áo cao su, nạng chống,… Các công cụ hỗ trợ này được chứng minh là có thể làm giảm tải trọng lên các khớp và cải thiện các cơn đau mãn tính.

Các công cụ hỗ trợ cải thiện các cơn đau xương khớp mãn tính (Ảnh minh họa)

Thuốc trị đau nhức xương khớp cho người già

Thuốc giảm đau đường uống.

  • Acetaminophen. Hay còn gọi là paracetamol. Đây là một loại thuốc giảm đau phổ biến và thường được sử dụng như một loại thuốc đầu tay để trị đau xương khớp. Tác dụng phụ của thuốc là người mệt mỏi, yếu; nổi mề đay, phát ban, da ngứa; đau họng; nước tiểu có máu bất thường hoặc lẫn máu; phân đen; vàng da;…
  • NSAID (thuốc chống viêm không steroid). NSAID điều trị đau nhức xương khớp do viêm, đồng thời cũng làm giảm sưng và cứng khớp. Tuy nhiên, nhóm thuốc này cần phải hết sức thận trọng khi sử dụng, bởi chúng có thể gây ra các tác dụng phụ trên đường tiêu hóa, gan và tim mạch.
  • Tramadol là thuốc giảm đau opioid yếu, được sử dụng để làm giảm các cơn đau nhức xương khớp từ vừa phải đến nghiêm trọng. Tramadol hoạt động trong não để thay đổi cảm giác cơ thể bạn đáp ứng với cơn đau. Tác dụng phụ của thuốc là táo bón, buồn nôn, chóng mặt, tăng nguy cơ té ngã, kích động, ảo giác, co giật,…
  • Duloxetine. Vào tháng 11 năm 2010, FDA đã phê duyệt duloxetine hydrochloride, một chất ức chế tái hấp thu serotonin và norepinephrine (SNRI) để điều trị các bệnh đau cơ xương khớp mãn tính. Các tác dụng phụ phổ biến nhất của duloxetine là buồn nôn, khô miệng, đau đầu và táo bón .

Lưu ý. Tất cả các loại thuốc trên nên được sử dụng thận trọng và theo chỉ định của bác sĩ để tránh gây ra tác dụng phụ.

Tất cả các loại thuốc điều trị đau nhức xương khớp ở người già nên được sử dụng thận trọng và theo chỉ định của bác sĩ (Ảnh minh họa)

Thuốc bôi.

  • Capsaicin. Dùng để kiểm soát các cơn đau nhức xương khớp do viêm khớp. Thuốc có tác dụng chậm và có thể gây bỏng cục bộ. Ở người lớn tuổi, cần đặc biệt chú ý để tránh bỏng và cần tuân theo hướng dẫn của bác sĩ.
  • NSAID tại chỗ. Nhóm thuốc này được chỉ định để giảm đau ở viêm khớp tay và đầu gối. Thuốc có thể gây kích ứng tại chỗ ở khoảng 4% bệnh nhân.

Tiêm nội khớp.

  • Tiêm steroid đã được sử dụng rộng rãi để điều trị đau do viêm khớp, trong đó viêm khớp gối là chỉ định phổ biến nhất.
  • Tiêm corticosteroid vào khớp gối có thể làm giảm đau và viêm trong giai đoạn đầu của viêm xương khớp.

Lưu ý. Việc tiêm nội khớp chỉ được chỉ định như phương pháp cuối cùng để điều trị đau nhức xương khớp ở người già.

Xem thêm: Đau nhức xương khớp uống thuốc gì?

Phẫu thuật

Phẫu thuật nếu được chỉ định với những người bệnh đau nhức xương khớp do thoái hóa khớp, viêm khớp, lao xương,…

Các thủ tục phẫu thuật khác nhau được thực hiện tùy thuộc vào giai đoạn của bệnh và tuổi của bệnh nhân. Một số phương pháp phẫu thuật xương khớp ở người già là:

  • Cắt xương chày cao
  • Nội soi khớp
  • Phẫu thuật thay thế khớp

Kết luận

Như vậy, đau nhức xương khớp ở người già là bệnh thường gặp và có thể điều trị được. Điều quan trọng là bệnh nhân cần phát hiện sớm các triệu chứng để điều trị kịp thời, tránh những biến chứng nguy hiểm tới sức khỏe và tính mạng.

Để được tư vấn cụ thể về bệnh xương khớp, mời bạn gọi tới tổng đài miễn cước 1800 1156.

Cập nhật lúc: 17/01/2024

Bài viết liên quan

Xem thêm »
vien-xuong-khop-khuong-thao-dan.jpg

Bài Đọc Nhiều Nhất

Loading...