Điểm danh 6 triệu chứng thoái hóa khớp gối

Thông thường thì bệnh thoái hóa khớp gối sẽ diễn biến rất âm thầm nên rất ít người phát hiện ra bệnh ở giai đoạn đầu. Chỉ đến khi mà xuất hiện những triệu chứng phức tạp thì mới phát hiện ra. Vậy đâu là các triệu chứng thoái hóa khớp gối? Câu trả lời sẽ có ở thông tin bài viết dưới đây.

Thoái hóa khớp gối là tình trạng sụn khớp bị mất đi đĩa đệm tự nhiên khiến cho các xương bị cọ xát vào nhau và làm xơ hóa. Tình trạng này kéo dài sẽ hình thành và mọc ra các gai xương và hốc xương ở dưới sụn lưng gây đau nhức khớp, cứng khớp.

Thoái hóa khớp là căn bệnh có xu hướng tăng dần theo độ tuổi tức là tuổi càng cao thì sự lão hóa xương khớp cũng ngày một tăng lên. Thoái hóa khớp gối thường gặp ở độ tuổi từ 40 – 50 tuổi.

Khi bệnh mới khởi phát sẽ chỉ gây nên những tổn thương nhỏ ở bề mặt sụn khớp nên người bệnh rất khó nhận biết. Lâu dần, sụn khớp bắt đầu bị bào mòn, mất tính đàn hồi, trơn tru làm mất đi tính linh hoạt cho khớp gối. Khi đó người bệnh mới nhận ra thì cũng là lúc bệnh đã bắt đầu tiến triển nặng nề hơn.

Triệu chứng lâm sàng của bệnh thoái hóa khớp gối

1. Đau khớp

Đau khớp là triệu chứng đầu tiên của thoái hóa khớp gối, người bệnh sẽ bị đau quanh khớp gối hoặc chỉ đau vài điểm. Giai đoạn đầu khi mới khởi phát thì khớp gối chỉ có cảm giác đau nhẹ, âm ỉ làm bệnh nhân sẽ không để ý nhiều, đau thường gặp khi đi lại nhiều, lên xuống cầu thang, lên dốc. Tuy nhiên, sau một thời gian khoảng 2 – 3 tuần thì cảm giác đau tăng dần lên. Các cơn đau xuất hiện đối xứng ở cả hai khớp gối, có thể lan dọc theo bờ trong của xương chày, thường đau nhiều về buổi chiều, và ít đau hơn về đêm và sáng sớm.

Một số người bệnh thoái hóa khớp gối còn bị đau ở mặt trong của gối, khi ấn hoặc tác động vào gối sẽ khiến người bệnh đau nhói. Đau giống như bị rút gân khiến người bệnh rất khó chịu. Triệu chứng này xảy ra do biến chứng co rút do mất cân bằng lực quanh khớp gối. Gối bị co rút dần theo kiểu gối gấp nếu tình trạng bệnh kéo dài

2. Sưng khớp

Khi khớp gối bị viêm hoạt mạc làm tăng tiết dịch viêm vào khớp sẽ khiến cho người bệnh bị sưng khớp. Khi dịch được hút ra biểu hiện đau và sưng có thể giảm nhưng nó vẫn có thể tái phát vài ngày sau đó. Sưng khiến người bệnh cảm thấy khó chịu, căng tức đôi khi gây hạn chế việc vận động khớp gối, co cứng khớp gối.

3. Xuất hiện tiếng kêu ở khớp

Tiếng kêu lục cục, lạo xạo phát ra khi người bệnh thực hiện các hoạt động gập, duỗi gối, khi sụn bị tổn thương, bề mặt khớp bị gồ ghề do gai xương phát triển khiến cho xương ở dưới khớp bị cọ xát vào nhau. Lý do xuất hiện những tiếng kêu này là do thoái hóa khớp làm cho sụn khớp bị mất dần dịch khớp làm cho ổ khớp không được bôi trơn.

4. Cứng khớp

Cứng khớp thường gặp vào buổi sáng sau khi ngủ dậy và phải mất tầm 20 – 30 phút khớp mới giãn ra được. Khi khớp nghỉ ngơi quá lâu hoặc do xương bị ma sát và sưng khớp gối làm cho đầu gối cảm thấy cứng.

Cứng khớp có thể làm giảm phạm vi vận động, di chuyển trở nên khó khăn hơn, khó duỗi, gập và nhấc chân thẳng. Khi gặp phải biểu hiện này người bệnh có thể dùng tay xoa bóp nhẹ khớp gối thì tình trạng này có thể cải thiện.

5. Hạn chế chức năng vận động

Khi bệnh trở nặng thì kéo theo khả năng vận động của người bệnh bị hạn chế. Bạn sẽ gặp khó khăn khi đi lại, cử động chân, thay đổi tư thế, khó có thể lên xuống cầu thang… Trường hợp này nếu bạn đi khám bệnh thì sẽ có bước chụp X- quang, lúc đó bạn sẽ thấy rõ được các khe khớp bị hẹp lại.

6. Biến dạng khớp

Đây được xem là dấu hiệu thoái hóa khớp gối phát hiện muộn khi bệnh đã nặng. Bởi khi khớp gối bị biến dạng, teo cơ thì đồng nghĩa với sụn đã bị tổn thương trầm trọng. Ở lúc này, chân của người bệnh có thể bị lệch trục khớp, gối sẽ rất khó gập hay duỗi thẳng.

Triệu chứng thoái hóa khớp gối theo từng giai đoạn

Thoái hóa khớp gối phát triển một cách từ từ. Chính vì vậy mà người bệnh sẽ rất khó để phát hiện và điều trị thoái hóa khớp gối ở giai đoạn đầu. Chỉ đến khi các triệu chứng trở nên tồi tệ hơn thì mới phát hiện ra. Đến lúc này thì bệnh thoái hóa khớp gối đã bước vào giai đoạn nặng, rất khó có thể điều trị dứt điểm được. Các biểu hiện của thoái hóa khớp gối sẽ có mức độ tăng dần theo từng giai đoạn bệnh như sau:

1. Giai đoạn 1

Hình ảnh khớp gối trên phim X-quang: Khe khớp gần như bình thường, có thể có gai xương nhỏ.

Ở giai đoạn khởi phát sụn khớp chỉ bắt đầu chịu những tổn thương nhỏ nên người bệnh sẽ chưa gặp phải nhiều dấu hiệu bất thường. Bệnh nhân đi lại bình thường, chưa xuất hiện cơn đau khớp hoặc khớp chỉ xuất hiện những cơn đau nhẹ khi thực hiện các động tác như: đứng lên ngồi xuống, ngồi xổm, lên xuống cầu thang và nó biến mất ngay sau khi nghỉ ngơi. Khớp gối cũng chưa bị sưng và không biến dạng. Nếu chụp MRI có thể thấy khớp gối gần như bình thường.

2. Giai đoạn 2

Hình ảnh của khớp gối trên phim X-quang: Khe khớp hẹp nhẹ, có gai xương nhỏ.

Giai đoạn 2 bệnh bắt đầu tiến triển nhẹ, sụn khớp bắt đầu bị bào mòn nên khi nhìn trên phim X-quang có thể thấy kích thước bề mặt sụn khớp vẫn chưa có sự thay đổi nhiều. Bao hoạt dịch khớp vẫn hoạt động bình thường, cung cấp đủ dịch khớp để nuôi dưỡng sụn và bôi trơn ổ khớp. Các gai xương ở đầu gối sẽ dần dần hình thành.

Bệnh nhân có thể xuất hiện một số triệu chứng như đau mỏi ở khớp gối sau khi vận động nhiều hoặc khi làm việc quá sức, làm việc sai tư thế. Ngoài ra, người bệnh sẽ gặp phải biểu hiện tê bì, co cứng khớp vào mỗi sáng thức dậy hoặc khi trái gió trở trời và phải mất thời gian để xoa bóp chân mới có thể co duỗi bình thường được.

3. Giai đoạn 3

Hình ảnh của khớp gối trên phim X-quang: Khe khớp hẹp rõ, nhiều gai xương kích thước vừa, đặc xương dưới sụn, đầu xương có thể bị biến dạng.

Thoái hóa khớp gối tiến triển đến giai đoạn 3 thì bệnh nhân sẽ gặp phải những cơn đau nhức vùng đầu gối nhiều hơn và mức độ đau nghiêm trọng hơn. Các lớp sụn khớp bao bọc các đầu xương bị bào mòn nhiều và khoảng không gian giữa các đầu xương bị thu hẹp thấy rõ. Mọi hoạt động như đi lại, ngồi xổm, lên xuống cầu thang… sẽ bị hạn chế hơn. Chỉ cần cử động khớp nhẹ cũng cảm thấy đau đớn nhiều. Tình trạng cứng khớp vào buổi sáng cũng xảy ra thường xuyên hơn kèm theo các đợt viêm khớp gối (sưng, đau, tràn dịch) hoặc có biểu hiện vẹo khớp gối. Tại đầu gối các khớp bị sưng, nóng đỏ, thậm chí có thể bị phồng lên.

4. Giai đoạn 4

Hình ảnh của khớp gối trên phim X-quang: Khe khớp hẹp nhiều, gai xương có kích thước lớn, đặc xương dưới sụn, đầu xương biến dạng rõ.

Đây còn được gọi là giai đoạn cuối của bệnh thoái hóa khớp gối tức là bệnh đã bước vào giai đoạn nặng, nghiêm trọng. Lúc này, sụn khớp bị bào mòn rất nhiều, bong tróc gần như hoàn toàn và để lộ ra hai đầu xương rõ rệt. Khoảng không gian chung giữa hai đầu xương bị thu hẹp đáng kể và chèn ép lên nhau, gai xương ngày càng phát triển lớn hơn, chất nhờn giảm nên gây ra hiện tượng ma sát hai đầu xương phát ra những tiếng kêu lục cục, lắc rắc mỗi khi di chuyển.

Người bệnh xuất hiện một loạt các triệu chứng đau nhức liên tục, cứng khớp, khó vận động khớp, khó đi lại… ảnh hưởng đến sinh hoạt. Co cứng khớp, đau nhức nhiều vào mỗi sáng thức dậy. Các biến chứng có thể xảy ra như là teo cơ và các mô xương trở nên mỏng hơn. Theo thời gian, thoái hóa khớp gối có thể gây biến dạng khớp hoàn toàn, gây lệch trục khớp… Thậm chí, một số người bệnh sẽ mất dần khả năng lao động. Lâu dần sẽ biến chứng tàn phế, bại liệt, mọi sinh hoạt phải dựa vào người thân giúp đỡ.

Khi nào đi khám bác sĩ?

Ngay từ khi mà bạn cảm thấy có những triệu chứng bất thường ở khớp gối như: đau nhức, cứng khớp, sưng khớp… thì bạn nên đến ngay cơ sở chuyên khoa xương khớp uy tín để được thăm khám và chẩn đoán bệnh kịp thời tránh những biến chứng nguy hiểm xảy ra.

Khi mà các cơn đau, triệu chứng của bệnh chưa can thiệp gì đến cuộc sống hàng ngày chính là thời điểm khởi phát của bệnh và có biện pháp can thiệp ngay lúc đó sẽ giúp kiểm soát bệnh tốt nhất và làm chậm quá trình thoái hóa. Vì vậy, bạn đừng chủ quan bỏ qua những dấu hiệu tưởng chừng như rất bình thường đó mà hãy theo dõi những biểu hiện mà mình đang gặp phải để trao đổi với bác sĩ trong quá trình thăm khám để được chẩn đoán bệnh chính xác nhất.

Đầu tiên khi thăm khám, bác sĩ có thể hỏi bạn một số câu hỏi sau để có thể chắc chắn xem bạn có chính xác bị thoái hóa khớp gối hay không:

• Cơn đau thường xuất hiện khi nào?
• Đau chính xác là ở vị trí nào?
• Điều gì làm giảm những cơn đau hoặc khiến nó tồi tệ hơn?

Tiếp đó, bác sĩ sẽ kiểm tra đầu gối, và đưa ra một số động tác bạn thực hiện theo để xem phạm vi chuyển động của khớp gối ra sao.

Cuối cùng, để chẩn đoán thoái hóa khớp, có thể bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện các kỹ thuật như:

• Chụp X-quang
• Chụp cắt lớp vi tính (CT)
• Chụp cộng hưởng từ (MRI).
• Siêu âm khớp

Sau khi đã hiểu được tình trạng thoái hóa và bệnh đang ở giai đoạn nào thì bác sĩ sẽ có phác đồ điều trị riêng như: điều trị nội khoa, điều trị ngoại khoa phù hợp. Việc cần làm của bạn là cần tuân thủ đúng theo phác đồ điều trị được chỉ định nếu trong quá trình điều trị mà bạn gặp phải bất kỳ biểu hiện bất thường nào cần thông báo ngay cho bác sĩ điều trị để có thay đổi kịp thời.

Thoái hóa khớp gối nên làm gì để hạn chế cơn đau?

Để việc duy trì điều trị thoái hóa khớp gối có hiệu quả và hạn chế những biến chứng của bệnh, người bệnh cần lưu ý những việc sau:

Duy trì cân nặng vừa phải

Thừa cân, béo phì làm tăng áp lực lên các khớp xương nhất là vùng lưng, hông, háng, bàn chân và đặc biệt là khớp gối. Theo thời gian, áp lực này sẽ khiến sụn đầu gối bị mòn, làm phá hủy các sụn trong khớp và gây hư hỏng và dẫn đến bệnh thoái hóa khớp. Bên cạnh đó, lượng cytokine được sinh ra trong quá trình tích mỡ của cơ thể khiến tình trạng viêm càng lan rộng.

Vì vậy, việc kiểm soát cân nặng hiệu quả có thể làm giảm áp lực lên xương khớp cũng như nguy cơ viêm khớp, và đồng thời làm giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, giảm nguy cơ bị thoái hóa khớp.

Hạn chế những công việc nặng

Những công việc bê vác đồ nặng sẽ làm tăng áp lực lên khớp và có thể làm cho bệnh trở nên trầm trọng hơn. Hạn chế làm những công việc nặng đồng thời sắp xếp thời gian nghỉ ngơi hợp lý sẽ giúp cho khớp được nghỉ ngơi và tránh bị tổn thương nghiêm trọng hơn

Duy trì chế độ tập luyện thể dục thể thao

Thường xuyên tập luyện thể dục thể thao vừa giúp giảm các yếu tố nguy cơ gây thoái hóa khớp mà còn giúp cho cơ bắp luôn khỏe mạnh. Cơ bắp khỏe mạnh sẽ giúp giảm lực đè ép lên khớp xương và giảm khả năng té ngã trong sinh hoạt và lao động.

Theo các chuyên gia, người thoái hóa khớp gối hoàn toàn có thể đi bộ, đạp xe, tập luyện thể dục,… với cường độ nhẹ nhàng, vừa phải, nếu cảm thấy khớp đau hơn thì cần giảm thời lượng tập luyện.

Trong quá trình hoạt động cần phải giữ mọi thứ ở mức chừng mực, tránh tập luyện quá sức sẽ gây tác dụng ngược khiến cho sụn khớp nhanh chóng bị tổn thương và quá trình thoái hóa khớp sẽ đến sớm hơn.

Chế độ ăn uống khoa học

Bổ sung vào thực đơn hằng ngày những thực phẩm giàu canxi, vitamin D,…rất tốt cho xương. Đồng thời tránh xa những loại thực phẩm gây hại cho xương và khiến tình trạng bệnh trở nên trầm trọng hơn như: đồ ăn nhiều đường, muối, chiên xào, nhiều chất béo, rượu bia, chất kích thích và các loại thịt đỏ,.. Những thực phẩm này sẽ làm tăng mức độ viêm, và khiến cơn đau khớp trở nên nặng hơn.

Bổ sung thực phẩm bảo vệ xương khớp

Với mong muốn hỗ trợ cho việc điều trị bệnh xương khớp cho người dân, các nhà khoa học thuộc Viện Hàn lâm Khoa học và công nghệ Việt Nam đã tiến hành nghiên cứu và chiết xuất thành công tinh chất KGA1 từ củ Địa liền – Một hoạt chất hoàn toàn mới có tác dụng giúp giảm đau, chống viêm rất tốt.

Hơn thế nữa, khi làm nghiên cứu so sánh tác dụng của KGA1 với 2 chất chống viêm, giảm đau sử dụng phổ biến trong điều trị bệnh lý xương khớp hiện nay, kết quả đều cho thấy KGA1 cho kết quả đáp ứng vượt trội hơn.

Theo công trình nghiên cứu của PGS.TS Lê Minh Hà, hoạt chất KGA1 có khả năng tác động trực tiếp lên quá trình giúp giảm đau tại sụn khớp, có tác dụng giúp chống viêm đáng kể góp phần mở ra hướng đi mới trong việc hỗ trợ điều trị bệnh lý xương khớp cho hàng triệu bệnh nhân ở Việt Nam hiện nay.

Viên xương khớp Khương Thảo Đan – với hoạt chất KGA1 kết hợp cùng bài thuốc độc hoạt tang kí sinh và Collagen Type II cho tác dụng điều trị bệnh xương khớp vượt trội. Không chỉ giúp giảm đau, chống viêm hiệu quả mà còn giúp phục hồi sụn khớp, đem lại giá trị lâu dài cho người bệnh.

Về thành phần của Khương Thảo Đan gồm: hoạt chất KGA1 được chiết xuất từ của Địa Liền, Collagen typ II, Độc hoạt, Tang ký sinh, Thổ phục linh, Quế chi… cùng một số thảo dược thiên nhiên nên đảm bảo được nguồn gốc xuất xứ, mang lại an toàn cho người sử dụng.

Ngoài ra Khương Thảo Đan còn chứa các thành phần hỗ trợ giúp tăng dịch khớp, đồng thời hỗ trợ phục hồi phần sụn khớp bị phá hủy do tuổi tác hay chấn thương, mang lại giá trị lâu dài cho người bệnh. Nhiều người sử dụng cho biết họ cảm nhận được rõ rệt tác dụng sau 2 – 4 tuần sử dụng sản phẩm.

Hiện Khương Thảo Đan được sử dụng cho những người bị: thoái hóa khớp, thoái hóa đốt sống, vôi hóa cột sống. Và những người bị: đau lưng, mỏi gối, đau vai gáy, sưng khớp, tràn dịch khớp, tê buồn chân tay

Kết luận

Thoái hóa khớp gối là bệnh lý rất nguy hiểm nếu như không kịp thời phát hiện và điều trị sớm. Do vậy, khi thấy các dấu hiệu nghi ngờ thoái hóa khớp gối, người bệnh cần tới ngay các cơ sở y tế, chuyên khoa để được thăm khám và có phác đồ điều trị phù hợp.

*** Bài viết có sự cố vấn của PGS. TS Lê Minh Hà, hiện nay đang công tác tại Viện Hàn Lâm Khoa Học và Công Nghệ Việt Nam.