Lời khuyên về cách phòng chống bệnh viêm khớp

Viêm khớp là một bệnh lý mãn tính kéo dài trong nhiều năm, biểu hiện chính của nó là sưng, nóng, đỏ, đau, gây viêm, cứng khớp. Việc di chuyển và cử động khớp sẽ rất khó khăn gây ảnh hưởng đến khả năng vận động, chất lượng cuộc sống cũng như công việc của bệnh nhân. Chính vì thế mỗi người đang có nguy cơ cao dễ mắc bênh viêm khớp nên tìm hiểu cách phòng bệnh hợp lý để không phải đối mặt với căn bệnh này.

Viêm khớp xương và yếu tố nguy cơ của bệnh

Khớp được tạo nên từ các phần sau đây: Sụn (Lớp phủ đầu của xương, sụn cho phép xương của khớp chuyển động trơn tru); Liên nang (Màng bao quanh tất cả các phần chung); Màng hoạt dịch (Màng mỏng này tiết ra chất lỏng hoạt dịch bôi trơn khớp.

Viêm khớp là tình trạng viêm của một hoặc nhiều khớp xương, chẳng hạn như một hoặc cả hai đầu gối hoặc cổ tay, hoặc một phần của cột sống. Tùy thuộc vào loại viêm khớp, các triệu chứng chung có thể bao gồm: đau khớp, cứng khớp, sưng, đỏ, hạn chế vận động. Một số loại viêm khớp có kèm theo dấu hiệu và triệu chứng liên quan đến các bộ phận khác của cơ thể như sốt, mệt mỏi, phát ban, giảm trọng lượng, khó thở, khô mắt và miệng, đổ mồ hôi đêm.

Các yếu tố sau đây sẽ gia tăng nguy cơ bị viêm khớp, bao gồm:

– Lịch sử gia đình: Một số loại viêm khớp có lịch sử gia đình, khả năng phát triển viêm khớp cao nếu cha mẹ hoặc anh chị em có các rối loạn

– Tuổi tác: Tuổi càng cao càng tăng nguy cơ viêm khớp thoái hóa, viêm khớp dạng thấp và bệnh gout

– Giới: Phụ nữ có nhiều khả năng hơn là nam giới phát triển viêm khớp dạng thấp, trong khi hầu hết các những người có bệnh gout là nam giới.

– Thương tích: Những người đã bị thương vùng xương khớp, nhiều khả năng cuối cùng phát triển viêm khớp.

– Bệnh béo phì: Trọng lượng vượt quá đặt áp lực vào các khớp, đặc biệt là đầu gối, hông và cột sống. Người béo phì có nguy cơ cao phát triển viêm khớp.

➤  Xem thêm: Top 9 nguyên nhân gây bệnh viêm khớp thường gặp

Biện pháp phòng chống và hạn chế phát triển viêm khớp hiệu quả

Những yếu tố nguy cơ như: tuổi tác, lịch sử gia đình hay di truyền là những điều ta hoàn toàn không thể né tránh được. Còn lại chúng ta hoàn toàn có thể ngăn chặn bệnh phát triển nghiêm trọng hơn nhờ vào một số thói quen lành mạnh như tập thể dục và ăn uống lành mạnh, bảo vệ xương khớp…

Để phòng ngừa bệnh, nên áp dụng các biện pháp như sau:

1. Duy trì cân nặng hợp lý

Trọng lượng cơ thể dư thừa là một trong những yếu tố nguy cơ được biết đến nhiều nhất và quan trọng nhất đối với bệnh viêm khớp. Khi cơ thể bạn béo lên nhanh, các khớp xương sẽ phải chịu áp lực rất lớn, sụn khớp bị bào mòn nhanh chóng vì sức nặng của cơ thể đè lên chúng, nhất là vùng khớp lưng, khớp háng, khớp gối và khớp bàn chân.

Vì vậy, giảm cân sẽ làm giảm trọng lượng chèn lên các xương, khớp điều này giúp các xương, các khớp không phải gánh chịu một áp lực quá lớn, giảm nguy cơ mắc bệnh viêm khớp. Bạn nên duy trì cân nặng hợp lý với sự trợ giúp của chế độ ăn uống cân bằng và tập thể dục thường xuyên. Thay đổi chế độ ăn uống bằng cách bổ sung chất xơ mỗi ngày và ăn nhiều ngũ cốc nguyên hạt, trái cây và rau quả đồng thời hạn chế carbohydrate tinh chế và chất béo. Hãy nhớ rằng, những thay đổi nhỏ luôn dễ duy trì hơn những thay đổi lớn.

2. Tập thể dục

Tập thể dục có lợi cho sức khỏe tổng thể cũng như các khớp của bạn. Tập thể dục không chỉ giúp giảm bớt căng thẳng do trọng lượng dư thừa ra khỏi khớp mà còn tăng cường sức mạnh cho các cơ xung quanh khớp. Điều này làm ổn định xương khớp và có thể bảo vệ sụn khớp khỏi bị hao mòn thêm.

Việc luyện tập còn giúp máu huyết lưu thông góp phần tăng cường dinh dưỡng cho lớp sụn khớp. Vận động làm chậm quá trình lão hóa của xương khớp giúp bảo vệ bạn khỏi những cơn đau và sự bất tiện của bệnh xương khớp. Để tối đa hóa lợi ích bạn chỉ nên tập luyện với cường độ nhẹ sau đó tăng dần để cải thiện sự dẻo dai của xương khớp. Một số môn thể thao được khuyến khích tập luyện giúp hạn chế bệnh viêm khớp là: bơi lội, đi xe đạp, đi bộ. Ngoài ra, hãy thêm một số động tác kéo giãn để duy trì sự linh hoạt và phạm vi chuyển động của bạn.

Nếu bạn đã bị viêm khớp và lo lắng về tình trạng đau khớp sau khi tập thể dục, hãy tham khảo thêm ý kiến của bác sĩ hoặc nhà vật lý trị liệu để có những phương pháp giúp bạn cải thiện khả năng vận động. Họ có thể đề khuyên bạn sử dụng liệu pháp chườm nóng hoặc chườm lạnh hoặc thậm chí dùng thuốc giảm đau. Các nhà vật lý trị liệu là huấn luyện viên thể dục tốt nhất, người sẽ đánh giá tình trạng của bạn và hướng dẫn những bài tập phù hợp với mức độ bệnh của bạn. Chính vì vậy, để điều trị bệnh và phòng chống viêm khớp quay lại, người bệnh nên bỏ ra ít nhất 30 phút mỗi ngày để tập luyện.

Tập thể dục và giảm cân vẫn là hai liệu pháp quan trọng nhất. Tập thể dục có thể cải thiện sức khỏe thể chất của bạn và giảm đau khớp do viêm xương khớp. Kiên trì tập thể dục và chỉ cần giảm cân một chút là có thể cải thiện tình trạng đau khớp một cách hiệu quả hơn.

3. Tránh chấn thương

Sụn khớp của bạn sẽ bị bào mòn theo thời gian. Nhưng nếu bị chấn thương khớp, sụn khớp sẽ bị hư hỏng và bào mòn nhanh hơn. Bị chấn thương khớp khi bạn ở độ tuổi thanh thiếu niên hoặc thanh niên có thể khiến bạn bị tình trạng viêm khớp ghé thăm sớm hơn. Mặc dù, chấn thương là không ai muốn và có thể đến bất ngờ khó có thể đoán trước được. Tuy nhiên, chúng ta vẫn có thể có biện pháp bảo vệ xương khớp để ngăn ngừa viêm khớp trong tương lai.

Để phòng tránh tối đa các chấn thương về xương khớp bạn nên:

• Lựa chọn những bài tập vừa sức, nên tập ở mức độ nhẹ nhàng rồi dần dần nâng lên bài tập nặng hơn, không nên tập ngay từ đầu những bài tập quá nặng.
• Thực hiện các bài tập khởi động trong vài phút trước khi tham gia vào bất kỳ môn thể thao nào.
• Mang giày dép thích hợp giúp hấp thụ va chạm và ổn định.
• Tránh chạy trên đường nhựa và bê tông.
• Khi nhảy, tiếp đất bằng cả hai đầu gối cong.
• Giữ bàn chân bằng phẳng nhất có thể trong khi duỗi để tránh trẹo đầu gối.
• Khi thực hiện động tác gập đầu gối, tránh gập người quá 90 °.
• Sau khi tham gia các môn thể thao mạnh mẽ, hãy thực hiện các bài tập hạ nhiệt.

Nếu bạn bị chấn thương khớp, hãy tìm cách điều trị y tế thích hợp và thực hiện các biện pháp phòng ngừa để ngăn chặn tổn thương thêm, chẳng hạn như sử dụng nẹp để ổn định khớp bị ảnh hưởng.

4. Bảo vệ xương khớp

+ Bảo vệ khớp khi mang vác đồ nặng

Để tránh bị thương trong khi nâng vật nặng bạn nên thực hiện các động tác sau:

• Trước khi nhấc, hãy dang rộng hai chân ra để tạo điểm tựa rộng rãi cho cơ thể.
• Đứng gần vật bạn đang nâng, sau đó ngồi xổm xuống bằng cách uốn cong đầu gối.
• Nhìn thẳng về phía trước trong khi giữ lưng thẳng và đưa vật càng gần cơ thể càng tốt. Sau đó, từ từ nâng lên, sử dụng các cơ ở hông và đầu gối.
• Ngồi xổm để đặt đồ nặng xuống.

+ Thực hiện các bài tập căng duỗi: Căng duỗi khớp sẽ giúp cơ bắp được tăng cường và củng cố các khớp. Lưu ý là phải khởi động kỹ các khớp trước khi thực hiện bài tập căng duỗi nếu không sẽ có thể dẫn tới kết quả ngược.

+ Tránh các tư thế không đúng trong sinh hoạt: Tư thế tốt nhất cho các khớp xương chính là đứng thẳng. Khi bạn đứng thẳng, diện tích tiếp xúc giữa hai mặt khớp đạt mức cao nhất, hạn chế tối đa lực đè ép lên các khớp xương. Ngoài ra, nó còn tạo sự cân bằng lực giữa các dây chằng và cơ bắp quanh khớp, giúp giảm bớt nhiều nhất lực đè ép lên hai mặt sụn khớp.

5. Tăng cường và bảo vệ hệ thống miễn dịch

Hệ thống miễn dịch khỏe mạnh giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng và ngăn ngừa bệnh tật. Nhờ đó có thể giúp chống lại bệnh viêm khớp, chẳng hạn như viêm khớp vảy nến và viêm khớp tự miễn, chẳng hạn như viêm khớp dạng thấp, là kết quả khi hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công nhầm vào các khớp và chúng bị viêm. Một hệ thống miễn dịch khỏe mạnh cũng có thể làm giảm các triệu chứng của bệnh viêm khớp truyền nhiễm do vi rút, vi khuẩn hoặc nấm gây ra.

6. Bổ sung đủ nước cho cơ thể

Sụn ​​trong khớp của chúng ta được tạo thành chủ yếu từ nước, vì vậy lớp sụn trở thành một tấm đệm tuyệt vời cho các khớp. Khi cơ thể chúng ta mất nước, thiếu nước, nước sẽ bị hút ra khỏi sụn và nó dễ bị hư hỏng do hao mòn. Ở những người bị bệnh xương khớp, khi các đĩa sụn ở khớp mất độ ẩm hoặc nước sẽ làm tăng cơn đau. Vì vậy, bạn hãy bổ sung đủ nước cho cơ thể mỗi ngày để giữ cho sụn của bạn khỏe mạnh.

7. Chế độ ăn uống hợp lý

Mặc dù không có chế độ ăn uống cụ thể nào giúp ngăn ngừa bệnh viêm khớp nhưng ăn uống đầy đủ chất có thể giúp duy trì cân nặng lý tưởng, có lợi cho khớp của bạn. Xương cần một lượng lớn dinh dưỡng để khỏe mạnh. Tốt nhất bạn nên bổ sung vitamin thông qua chế độ ăn uống hàng ngày. Vì thế các thực phẩm giàu vitamin C và E, Canxi sẽ hỗ trợ cho hệ khớp trong cơ thể không bị sớm suy thoái.

• Canxi là chất dinh dưỡng rất tốt cho hệ xương khớp, vì vậy chúng ta nên bổ sung canxi cho cơ thể để phòng các bệnh về xương khớp (viêm khớp, thoái hóa khớp,…), chống loãng xương. Các bạn có thể bổ sung canxi thông qua việc ăn các thực phẩm chứa nhiều canxi như là cá, tôm, cua,… Nên uống 2-3 ly sữa mỗi ngày để bổ sung khoáng chất, Canxi giúp hệ xương chắc khỏe. Tránh ăn quá mặn, quá ngọt vì chúng có thể khiến cơ thể bạn không thể hấp thụ Canxi có trong thức ăn.
• Những thực phẩm giàu chất xơ như: trái cây, rau xanh,… chứa nhiều chất xơ rất tốt cho quá trình tiêu hóa và hấp thu chất dinh dưỡng đến nuôi dưỡng các khớp xương.
• Thực phẩm giàu acid béo omega – 3 như cá hồi, cá trích, cá thu hay những loại thực phẩm giàu lưu huỳnh như bắp cải, hành tây, măng tây,… đều là những thực phẩm giúp giảm đau, kháng viêm, tái tạo mô nên có thể giúp phòng chống viêm khớp hiệu quả.

Lưu ý, không uống rượu bia, đồ uống có ga, hút thuốc lá vì nó là những chất gây hại cho sức khỏe, ảnh hưởng đến gan, thận và có khả năng gây phá hủy sụn khớp.

➤ Xem chi tiết: Viêm khớp nên ăn gì? Top 10 thực phẩm tốt cho bệnh viêm khớp

Giải pháp cho bệnh viêm khớp không dùng thuốc

Các giải pháp thay thế hứa hẹn nhất cho bệnh viêm khớp bao gồm:

• Glucosamine: Nhiều chuyên gia khuyên nên bây giờ bổ sung dinh dưỡng này như là điều trị đầu tiên cho viêm xương khớp.
• Châm cứu: Liệu pháp này sử dụng kim châm vào da để giảm đau, trong đó có đau gây ra bởi viêm khớp.
• Điện kích thích thần kinh qua da: Sử dụng một thiết bị nhỏ tạo xung điện, liệu pháp kích thích dây thần kinh gần khu đau của các khớp và có thể gây trở ngại cho việc truyền tín hiệu đau lên não.
• Sưởi nóng và lạnh: Miếng đệm hệ thống sưởi ấm hoặc nước đá gói có thể giúp giảm đau viêm khớp.
• Sử dụng gậy và các thiết bị trợ giúp: để bảo vệ các khớp và cải thiện khả năng thực hiện công việc hàng ngày.
• Dùng thực phẩm bảo vệ sức khỏe thay thế thuốc: Các sản phẩm từ tự nhiên đang được ưa chuộng vì giúp cải thiện sức khỏe xương khớp mà không gây tác dụng phụ như thuốc Tây, ví dụ Glucosamine, Collagen Type II…

Nhiều người cho rằng viêm khớp chỉ xuất hiện ở độ tuổi trung niên hoặc những người có tuổi. Đó là một quan niệm sai lầm, viêm khớp có thể xuất hiện ở ngày từ khi còn trẻ. Vì vậy, phòng ngừa viêm khớp cần thực hiện ngay từ khi còn trẻ. Chỉ cần chăm sóc đúng cách, có chế độ ăn uống lành mạnh và tập thể dục thường xuyên, bạn hoàn toàn có thể bảo vệ xương khớp và hạn chế những tổn thương xương khớp nghiêm trọng

Thúy An