Thoái hóa khớp

Thoái hóa khớp đang là căn bệnh rất phổ biến hiện nay. Bệnh ảnh hưởng rất nhiều đến đời sống sinh hoạt và công việc của người bệnh. Vậy thoái hóa khớp là gì? Để phòng tránh căn bệnh nguy hiểm này, bạn cần trang bị những kiến thức nào? Hãy cùng Khương Thảo Đan tìm hiểu ngay nhé. Mục lụcThoái hóa khớp là gì?Cấu tạo của sụn khớpVai trò của sụn khớp với sức khỏe và bệnh thoái hóaThoái hóa khớp là gì?Các khớp dễ bị thoái hóaThoái hóa cột sốngThoái hóa khớp gốiThoái hóa khớp hángThoái hóa khớp ngón tayNguyên nhân thoái hóa khớpBiến chứng của thoái hóa khớpBiện pháp phòng ngừa thoái hóa khớp Thoái hóa khớp là gì? Cấu tạo của sụn khớp Khớp có nhiều thành phần bao gồm sụn khớp, dịch khớp, gân, dây chằng, xương, cơ,… Tất cả cùng hoạt động nhịp nhàng để thực hiện tốt chức năng di chuyển. Một khớp là nơi hai xương nối với nhau. Phần cuối của những xương này được bọc bằng mô bảo vệ gọi là sụn. Sụn đóng vai trò vô cùng quan trọng trong cấu tạo khớp. Sụn ​​là mô liên kết trắng trong rất dai, linh hoạt, đàn hồi tốt và mềm hơn xương, được cấu tạo bởi các tế bào sụn và chất nền. Tế bào sụn không chứa mạch máu và dây thần kinh như các loại mô liên kết khác, nó được nuôi dưỡng bởi sự thẩm thấu thụ động từ tổ chức xương dưới sụn qua lớp dịch bao quanh khớp. Vì vậy mà sụn dễ bị thoái hóa hơn các mô liên kết khác. Trong cấu tạo sụn khớp, Collagen chiếm hơn 50% và là thành phần quan trọng của chất nền, giúp khớp linh hoạt, dẻo dai, chịu tải trọng, giảm ma sát giữa các khớp xương, ngăn chặn các biến dạng ở xương và sụn. Sụn khớp có vai trò bao lấy các đầu xương để bảo vệ và ngăn các xương tiếp xúc trực tiếp với nhau, giúp khớp vận động dễ dàn. Sụn khớp đóng vai trò như lớp đệm bảo vệ, tránh sự cọ xát và giảm chấn động khi khớp cử động. Vai trò của sụn khớp với sức khỏe và bệnh thoái hóa Khi già đi sụn khớp giảm khả năng sinh sản, tái tạo tế bào sụn. Quá trình thoái hóa sụn dẫn đến chất lượng sụn sẽ kém dần, giảm tính đàn hồi và khả năng chịu lực kém, lớp sụn khớp phủ ở các đầu xương sẽ dần bị thoái hóa, trở nên xù xì và mỏng đi khiến cho khớp không thể vận hành tốt chức năng. Khi khớp bị thoái hóa sẽ gây tổn thương tại phần sụn, lớp đệm bao 2 đầu xương đi kèm hiện tượng viêm, giảm dịch bôi trơn tại khớp khiến xương trong khớp cọ xát với nhau. Điều này dẫn đến tình trạng đau khớp, cứng khớp và các triệu chứng khác, nghiêm trọng là có thể dẫn đến teo cơ, biến dạng khớp hay tàn phế, bại liệt… Khớp bị thoái hóa thường thay đổi về hình thái, cơ sinh học của tế bào sụn. Khi sụn bị phá vỡ, bị bào mỏng các đầu xương không được che phủ toàn bộ sẽ trở nên rỗ và sần sùi. Điều này khiến cho phần xương dưới sụn cọ xát vào nhau, bào mòn gây nên những cơn đau nhức dữ dội trong khớp và kích thích ở các mô xung quanh. Sụn ​​bị hư hỏng không thể tự sửa chữa. Điều này là do sụn không chứa bất kỳ mạch máu. Khi sụn mòn hoàn toàn, lớp đệm mà nó cung cấp để bảo vệ xương sẽ biến mất, cho phép tiếp xúc xương với xương. Điều này có thể gây đau dữ dội và các triệu chứng khác liên quan đến viêm khớp. Thoái hóa khớp là gì? Thoái hóa khớp tên tiếng anh là Osteoarthritis (OA) hay Degenerative arthritis. Thoái hóa khớp là tình trạng tổn thương phần sụn khớp kèm theo phản ứng viêm và giảm thiểu dịch bôi trơn ở khớp. Đây là căn bệnh khớp phổ biến nhất và được mệnh danh là sát thủ gây tàn phế cho con người, thường xảy ra chủ yếu ở lứa tuổi trung niên và người già. Theo số liệu thống kê cho thấy trong các bệnh về xương khớp, thoái hóa chiếm khoảng 10,41% và đang có xu hướng tăng. Đối tượng mắc bệnh phổ biến từ 40 tuổi trở lên, những người trên 65 tuổi có tỉ lệ bị thoái hóa chiếm 60 – 90%. Thoái hóa khớp được đặc trưng bởi các biểu hiện sau: Đau, sưng và cứng khớp và tồi tệ hơn vào buổi sáng và sau thời gian không hoạt động. Giảm khả năng vận động Cơn đau thường bắt đầu chỉ ở một hoặc một vài khớp và thường gặp nhất ở các khớp chịu trọng lượng của hông, đầu gối và bàn chân. Các triệu chứng cũng có thể xảy ra ở ngón tay, ngón chân, cổ và lưng thấp. Các khớp dễ bị thoái hóa Thoái hóa khớp xảy ra nhiều nhất là ở khớp cột sống (lưng, cổ), khớp gối, khớp háng, khớp chân tay… Vì thắt lưng, vai, cổ và gáy là những vị trí chịu nhiều tác động, khiến cho sụn khớp ở đây dễ bị tổn thương hơn. Thoái hóa cột sống Thoái hóa cột sống thường xảy ra ở vị trí: cột sống cổ và cột sống thắt lưng. Mỗi vị trí có những triệu chứng và biến chứng nguy hiểm riêng. Cụ thể: Thoái hóa cột sống cổ: Thoái hóa cột sống cổ thường ở những đốt sống thấp: C5, C6 và C7 và ít gặp ở các đốt sống cao hơn. Các biểu hiện thường gặp của thoái hóa cột sống cổ: Đau vùng gáy, đôi khi đau lan đến vai và cánh tay, không thể xoay đầu hoặc uốn cong cổ, đau và cứng cổ. Đau đầu xuất phát từ cổ, có thể gây tê cánh tay, bàn tay, hoặc chân, co thắt cơ bắp. Nghiêm trọng nhất có thể khiến cho người bệnh bị mất kiểm soát bàng quang. Thoái hóa cột sống thắt lưng: Thoái hóa cột sống thắt lưng thường gặp ở bệnh nhân ngoài 30 tuổi, các gai xương có thể phát triển dọc theo chiều dài của cột sống. Dính cột sống là trường hợp nặng của thoái hóa cột sống thắt lưng. Thoái hóa khớp gối Khớp gối có vai trò gánh toàn bộ trọn lượng của cơ thể và là khớp vận động nhiều nhất, do đó nó rất dễ bị thoái hóa. Nguy cơ mắc bệnh tăng lên ở người trên 45 tuổi, có thể xảy ra ngay cả ở những người trẻ tuổi. Thoái hóa khớp gối là hiện tượng xảy ra những thương tổn trước hết trên bề mặt sụn khớp. Ở khớp gối, đầu dưới của xương đùi, đầu trên của xương chày, và mặt sau của xương bánh chè, được che phủ bởi sụn khớp. Vận động của khớp được trượt trên bề mặt của các sụn này. Theo thời gian, khi sụn khớp bị bào mòn, mất tính đàn hồi sẽ không bảo vệ được đầu xương. Sau đó xảy ra những biến đổi ở bề mặt khớp, tăng sự lắng đọng canxi hình thành các gai xương, cuối cùng dẫn đến các biến dạng khớp, làm hư khớp. Các dấu hiệu của thoái hóa khớp gối bao gồm: Đau âm ỉ, tăng lên khi hoạt động, giảm đau về đêm và khi nghỉ ngơi, sưng khớp đầu gối, khó di chuyển lên xuống cầu thang, ô tô, khi vận động sẽ nghe tiếng lục khục ở đầu gối… Thoái hóa khớp háng Khớp háng là phần được bao phủ bởi sụn khớp trơn láng và đàn hồi, phần sụn khớp giúp cho hai đầu xương trượt lên nhau và dễ dàng di chuyển. Nhưng do quá trình lão hóa tự nhiên và tác động cơ học khiến cho khiến sụn khớp và xương dưới sụn tổn thương, lâu dần mất đi chức năng và dẫn đến thoái hóa khớp háng. Người bệnh bị thoái hóa khớp háng thường bị đau đớn kéo dài, thường đau ở háng, lưng hoặc đùi… Thoái hóa khớp háng ảnh hưởng nghiêm trọng tới chất lượng cuộc sống vì thoái hóa khớp làm cho cấu trúc khớp bị biến đổi và thậm chí dẫn đến tình trạng tàn phế. Vì vậy, khi xuất hiện những biểu hiện của bệnh bạn cần đến gặp bác sĩ để được thăm khám, phát hiện sớm và điều trị kịp thời sẽ giúp giảm triệu chứng đau đớn, giảm nguy cơ tàn phế. Thoái hóa khớp ngón tay Các đốt ở đầu ngón tay và khớp cuối cùng của ngón tay là các khớp dễ bị thoái hóa hơn các khớp khác. Đốt đầu ngón tay cứng thành xương (do sự hình thành các gai xương), ngón tay sưng phồng lên ở các đốt, bàn tay có hình dạng giống như bàn tay ở người già. Đốt ngón cái thường sưng phù lên do xương mọc ra, đây cũng là vị trí sưng nhiều nhất trong thoái hóa khớp bàn tay. Tóm lại, thoái hóa khớp ở bất kỳ vị trí nào cũng đều có dấu hiệu như đau khớp (tại vị trí tương ứng với khớp bị thoái hóa), sưng khớp, tiếng lục khục trong khớp khi vận động, cứng khớp. Vậy nên, khi có biểu hiện của bệnh bạn cần đi khám để có phương hướng điều trị kịp thời tránh những hệ lụy về sau. Nguyên nhân thoái hóa khớp Tuổi tác: Thoái hóa khớp là do tổn thương khớp. Những tổn thương này có thể tích lũy theo thời gian, đó là lý do tại sao tuổi tác là một trong những nguyên nhân chính gây ra tổn thương khớp dẫn đến thoái hóa khớp. Bệnh thường gặp nhất ở những người độ tuổi sau 40, càng về sau 40 tuổi thì càng dễ mắc bệnh thoái hóa khớp. Do ở độ tuổi này, sự sinh sản và tái tạo của tế bào sụn ngày càng giảm. Đây còn được gọi là sự lão hóa tự nhiên, tuổi tác càng cao, chất lượng sụn và khớp xương càng bị tổn hại do lão hóa. Cơ thể lão hóa nên các chức năng xương khớp cũng bị thoái hóa theo. Vận động sai: vận động quá sức, vận động khớp sai tư thế thường xuyên, có tiền sử phẫu thuật bệnh cơ xương khớp, các chấn thương về xương khớp mà không được điều trị dứt điểm…. cũng là nguyên nhân dẫn tới thoái hóa khớp. Béo phì: Các khớp ở người béo phì đặc biệt là khớp gối rất dễ bị tổn thương và thoái hóa. Khớp của những người thừa cân thường bị đặt áp lực lên nhiều hơn so với người bình thường. Cân nặng lớn có thể phá hủy sụn khớp và gây ra thoái hóa khớp nghiêm trọng. Dị tật bẩm sinh: người bẩm sinh sinh có khớp bất thường thì dễ mắc bệnh, mắc bệnh sớm và nghiêm trọng hơn người khác. Các dị dạng bẩm sinh khiến cho xương khớp và cột sống phải chịu áp lực lớn, thời gian càng dài thì càng dễ mắc bệnh thoái hóa khớp. ► Xem chi tiết: Nguyên nhân gây bệnh thoái hóa khớp Biến chứng của thoái hóa khớp   Thoái hóa khớp là một căn bệnh nguy hiểm. Một vài số liệu từ các nghiên cứu chỉ ra rằng: Có đến 80% bệnh nhân thoái hóa khớp gặp khó khăn trong một vài động tác cử động, 25% bệnh nhân mất khả năng cử động và không thể thực hiện các sinh hoạt cá nhân. Ngoài ra, người bệnh còn có thể gặp nhiều biến chứng khác nếu không được điều trị kịp thời như: Suy nhược cơ thể: Những cơn đau nhức và các triệu chứng kéo dài khác của bệnh gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tâm thần, đặc biệt là những cơn đau về đêm khiến người bệnh mất ăn mất ngủ gây suy nhược cơ thể. Người bệnh luôn trong trạng thái lo âu, mất tập trung và lâu ngày có thể dẫn đến trầm cảm. Biến dạng khớp làm giảm hoặc mất khả năng vận động: Khớp biến dạng cong vẹo, sưng to, mọc gai xương, lệch trục gây khó khăn cho việc đi lại, các vận động thường ngày. Teo cơ, tê bì: Hiện tượng teo cơ vùng cạnh khớp, tay, chân bị tê bì khiến cho người bệnh mất khả năng co duỗi, đi đứng, cầm nắm vật không chắc chắn. Bại liệt, tàn phế: Đây là biến chứng nguy hiểm nhất với người bị thoái hóa khớp. Biến chứng tàn phế, liệt vĩnh viễn kèm theo đó là những tổn thương đến rễ dây thần kinh, tủy vô cùng nguy hiểm. Biện pháp phòng ngừa thoái hóa khớp Thoái hóa khớp có thể dẫn đến nhiều biến chứng cho người bệnh nếu không được điều trị kip thời. Vì vậy, chúng ta cần có những biện pháp phòng ngừa thoái hóa khớp ngay từ khi còn trẻ để tránh những hệ lụy nguy hiểm khi về già. Một số lưu ý giúp phòng ngừa bệnh thoái hóa khớp có thể kể đến như: Duy trì trọng lượng cơ thể ở mức phù hợp để giảm sức ép đến các khớp Chịu khó vận động, tập thể dục thể thao không chỉ giúp cơ thể khỏe mạnh mà còn là yếu tố giúp tăng cường dinh dưỡng cho lớp sụn khớp, cơ bắp khỏe mạnh Giữ tư thế cơ thể luôn thẳng giúp bảo vệ các khớp tránh sự đè ép không cân đối. Khi đó sẽ có sự cân bằng lực giữa các dây chằng và cơ bắp quanh khớp, giúp giảm bớt nhiều nhất lực đè ép lên hai mặt sụn khớp. Sử dụng các khớp lớn khi mang vác đồ nặng để tránh làm tổn thương các khớp nhỏ như cổ tay, cổ chân, bàn tay, bàn chân. Giữ cho tinh thần luôn thoải mái, tránh mệt mỏi, căng thẳng, không làm việc quá sức và làm động tác lặp đi lặp lại quá lâu Thường xuyên thay đổi tư thế, tránh nằm lâu, ngồi lâu, đứng lâu một chỗ vì sẽ làm ứ trệ tuần hoàn và gây cứng khớp. Vận động thường xuyên giúp các khớp linh hoạt hơn Lắng nghe cơ thể khi có những dấu hiệu bất trắc cần đi khám bác sĩ để tìm ra nguyên nhân gây bệnh và thay đổi phù hợp tránh những đau đớn do khớp gây ra. Hy vọng qua bài viết này bạn đã nắm rõ thoái hóa khớp là gì, cùng như có thật nhiều kiến thức liên quan và chuyên sâu về căn bệnh thoái hóa khớp khó chữa này. *** Bài viết có sự cố vấn của PGS. TS Lê Minh Hà, hiện nay đang công tác tại Viện Hàn Lâm Khoa Học và Công Nghệ Việt Nam. Chia sẻ

Bệnh thoái hóa khớp là căn bệnh thường gặp ở người lớn tuổi và bệnh cũng đang có xu hướng trẻ hóa ở xã hội hiện đại. Thoái hóa khớp có thể do rất nhiều nguyên nhân gây ra như: di truyền, tuổi tác, chấn thương… Nếu bệnh không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể dẫn đến những hệ lụy nghiêm trọng và thậm chí có thể gây tàn phế suốt đời. Dưới đây là những thông tin về nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị bệnh thoái hóa khớp. Mục lụcThoái hóa khớp là gì?Nguyên nhân gây thoái hóa khớpDo tuổi tácDo di truyềnDo công việcLuyện tập thể dục thể thao quá độThừa cân, béo phìDo các dị tật bẩm sinh hoặc các khớp bị tổn thươngDo các bệnh lýChế độ ăn uống thiếu chấtTriệu chứng của thoái hóa khớpĐau nhứcCứng khớpCó tiếng kêu lạo xạo khi cử độngHạn chế vận độngTeo cơ, sưng tấy và biến dạng khớpChẩn đoán thoái hóa khớpPhương pháp điều trị thoái hóa khớpĐiều trị Tây yĐiều trị Đông yĐiều trị thoái hóa khớp bằng tế bào gốcĐiều trị phẫu thuậtPhòng ngừa thoái hóa khớp Thoái hóa khớp là gì? Thoái hóa khớp là tình trạng biến đổi cấu trúc của tinh chất sụn người ta gọi là proteoglycan – nó có tác dụng làm đàn hồi và khả năng chịu lực khá tốt. Khi cấu trúc này bị biến đổi sẽ làm cho sụn khớp mỏng đi, giảm dịch nhày bôi trơn giữa các khớp và có khả năng làm mòn, nứt, vỡ các mảnh sụn rơi vào trong ổ khớp gây ra triệu chứng đau. Đồng thời khi bị thoái hóa khớp làm tăng tình trạng vôi hóa lớp xương dưới sụn và hình thành gai xương ở rìa khớp. Khi vận động, xương dưới sụn bị cọ xát vào nhau khiến người bệnh cảm thấy vô cùng đau đớn. Thoái hóa khớp thường gặp ở các vị trí: khớp gối, khớp cổ tay, cổ chân, khớp vai… gây ảnh hưởng rất xấu đến đời sống sinh hoạt của người bệnh. Người bệnh có thể bị thoái hóa 1 khớp hoặc thoái hóa đa khớp. Căn bệnh mãn tính này thường gặp ở người trên 40 tuổi và phổ biến nhất nhất là sau 60 tuổi. Nguyên nhân chính là do quá trình lão hóa tự nhiên và tình trạng chịu áp lực quá tải, kéo dài của sụn khớp gây ra. Nguyên nhân gây thoái hóa khớp Bệnh thoái hóa khớp thường sẽ phát triển dần dần và mức độ nghiêm trọng sẽ tăng dần theo tuổi tác. Theo các chuyên gia, có rất nhiều nguyên nhân gây thoái hóa khớp và nó có thể làm cho quá trình thoái quá diễn ra nhanh hơn và sớm hơn. Do tuổi tác Thoái hóa khớp là do quá trình lão hóa của cơ thể, bệnh thường gặp ở người từ 40 tuổi trở lên nhất là sau độ tuổi 60. Ở độ tuổi này, các mô khớp, sụn khớp bị lão hóa, khả năng tái tạo và sản sinh các tế bào sụn bị giảm dần, cùng với đó chất lượng sụn khớp cũng kém dần. Cơ thể không còn tự tiết ra dịch nhầy để bôi trơn cho các khớp. Theo thời gian, sụn khớp mất tính đàn hồi, bị khô cứng, nứt vỡ và bào mòn, gây tình trạng đau nhức và khó cử động. Khi hoạt động, sụn chạm vào đầu xương, gây hoại tử ở nơi chịu áp lực mạnh nhất. Tuy nhiên, trong những năm gần đây nguyên nhân thoái hóa khớp không hoàn toàn chỉ xảy ra ở người lớn tuổi mà bệnh còn gặp nhiều ở những người trung niên và những người trẻ tuổi. Vì vậy, chúng ta cần chủ động đề phòng bệnh ngay từ khi còn trẻ. Do di truyền Nếu ông bà, bố mẹ hay anh chị em ruột của bạn bị thoái hóa khớp thì nguy cơ mắc bệnh sẽ cao hơn người bình thường. Nguyên nhân gây thoái hóa khớp và đặc biệt là nếu bạn có dị tật về khớp có thể do yếu tố di truyền. Vì vậy, nếu như bạn bị thoái hóa khớp bạn cần tìm hiểu xem trong gia đình mình có ai bị bệnh hay không để khi gặp chuyên gia có thể đưa ra một kế hoạch cải thiện phù hợp cho bạn. Do công việc Do đặc thù của một số công việc thường xuyên phải đứng, ngồi lâu một tư thế, ít vận động, hoặc những người lao động chân tay nhưng tư thế làm việc là quỳ, ngồi xổm, leo cầu thang, bê vác đồ nặng… làm trong nhiều giờ, trong thời gian dài sẽ áp lực lớn lên sụn khớp và đĩa đệm, gây tổn thương phần sụn khớp, từ đó làm giảm khả năng chịu lực, lâu dần xương khớp yếu đi và rất dễ bị thoái hóa, gây đau và cứng khớp. Các khớp ở bàn tay, đầu gối và khớp háng là những khớp thường bị ảnh hưởng của thoái hóa khớp. Luyện tập thể dục thể thao quá độ Một số bộ môn thể thao như: bóng đá, bóng chuyển, bóng rổ, nhảy xa, quần vợt… không những gây sức ép cho xương khớp mà còn khiến cho người chơi dễ đối mặt với những chấn thương dù ở bất cứ độ tuổi nào như: giãn dây chằng, rách vỡ sụn khớp, rạn xương, trật khớp… Những tổn thương này góp phần khiến xương khớp bị thoái hóa nhanh hơn. Thừa cân, béo phì Béo phì, tăng cân khó kiểm soát khiến cho cột sống phải chịu quá nhiều áp lực. Ngoài ra, béo phì cũng là nguyên nhân gây hư khớp, phá hủy sụn khớp do quá nặng cân, các khớp luôn trong tình trạng bị sức ép lớn, đặc biệt là khớp gối, khớp háng, và lưng. Tình trạng này kéo dài sẽ dẫn đến tổn thương sụn khớp và xương dưới sụn sẽ là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến thoái hóa khớp. Do các dị tật bẩm sinh hoặc các khớp bị tổn thương Các dị dạng bẩm sinh: Gù vẹo cột sống, cũng làm thay đổi một phần hình thái và diện tỳ nén bình thường của cột sống, dần dần gây thoái hóa. Các biến dạng thứ phát sau chấn thương, tai nạn, hoạt động quá sức, u, loạn sản, làm thay đổi mối tương quan, hình thái của khớp và cột sống. Do các bệnh lý Tiểu đường, bệnh gút, loãng xương… là những bệnh lý dẫn đến hệ lụy là thoái hóa xương khớp. Bên cạnh đó, việc sử dụng thuốc kháng sinh kéo dài để điều trị bệnh cũng có thể là nguyên nhân dẫn đến tình trạng thoái hóa cột sống sớm hơn. Chế độ ăn uống thiếu chất Chế độ ăn uống hàng ngày thiếu chất dinh dưỡng đặc biệt là canxi, chondroitin – những chất cần thiết giúp xương chắc khỏe cũng là một trong những nguyên nhân đẩy nhanh quá trình thoái hóa. Đặc biệt, đối tượng phụ nữ sau khi sinh con hoặc trong giai đoạn tiền mãn kinh, mãn kinh cơ thể bị thiếu hụt lượng lớn canxi nên cũng là những đối tượng dễ bị thoái hóa khớp nếu không được bổ sung Canxi kịp thời. Cho dù thoái hóa khớp do bất kỳ nguyên nhân nào gây ra thì sự tổn thương sụn khớp và xương dưới sụn vẫn là điều khó tránh khỏi. Khi mà lớp sụn khớp và xương dưới sụn bị hư hại, bào mòn đi các đầu xương dưới sụn sẽ cọ xát trực tiếp vào nhau khi cử động gây ra viêm, đau, cứng khớp và các triệu chứng khó chịu khác. Triệu chứng của thoái hóa khớp Người bệnh thoái hóa khớp sẽ gặp rất nhiều triệu chứng dai dẳng, kéo dài, gây hạn chế vận động, khiến cho cơ thể luôn trong trạng thái mệt mỏi, suy nhược. Dưới đây là một vài triệu chứng thường gặp: Đau nhức Đau nhức là triệu chứng điển hình của thoái hóa khớp. Triệu chứng đau theo kiểu cơ giới tức là đau khi vận động và giảm khi nghỉ ngơi. Vị trí: đau ở khớp hoặc đoạn cột sống bị thoái hóa ít lan xa thường đau đối xứng hai bên. Tính chất: Cơn đau âm ỉ và nặng hơn về sáng sớm, buổi tối hoặc khi co dãn khớp, có khi thành cơn đau cấp sau khi vận động ở tư thế bất lợi. Khi thời tiết thay đổi và đặc biệt là trời rét cơn đau sẽ trở nên nghiêm trọng hơn Đau diễn biến thành từng đợt, có khi diễn biến đau liên tục tăng dần. Thoái hóa khớp càng nặng thì cảm giác đau càng dai dẳng hơn. Khớp có thể bị sưng, các cơ xung quanh trở nên mỏng hoặc yếu đi gây khó khăn khi vận động. Đau không kèm theo các biểu hiện viêm. Cứng khớp Cứng khớp là triệu chứng thường gặp vào buổi sáng ngay sau khi ngủ dậy. Đây cũng là một trong những triệu chứng điển hình của thoái hóa khớp. Trong thời gian ngủ, người bệnh không cử động khiến các khớp dần bị cứng lại vì vậy ngay sau khi ngủ dậy bạn cần nghỉ ngơi khoảng 10 – 30 phút và thực hiện động tác co duỗi chân, xoa bóp để triệu chứng giảm dần. Có tiếng kêu lạo xạo khi cử động Phần sụn, đệm giữa hai khớp xương ở người thoái hóa khớp bị hao mòn, dịch nhầy bôi trơn giảm nên khi người bệnh di chuyển, đầu xương sẽ ngày càng sát vào nhau, chạm với phần sụn bị bào mòn gây ra tiếng kêu lạo xạo. Khi vận động mạnh tiếng kêu sẽ nghe rất rõ  và kèm theo những cơn đau nhức dữ dội. Hạn chế vận động Khi bị thoái hóa, các khớp và cột sống sẽ bị hạn chế vận động 1 phần, khiến cho việc đi lại, vận động hàng ngày gặp nhiều khó khăn. Những động tác như: nhấc chân, đứng lên ngồi xuống, leo cầu thang, vặn mình… rất khó thực hiện. Một số động tác không thể thực hiện như: không quay được cổ, không cúi được sát đất… Giai đoạn nặng, người bệnh còn bị mất thăng bằng và dễ ngã khi đi lại. Teo cơ, sưng tấy và biến dạng khớp Ở giai đoạn nặng, sụn bị tổn thương nghiêm trọng sẽ dẫn đến tình trạng teo cơ, sưng tấy và biến dạng khớp. Tình trạng này khiến các khớp bị sưng to và biến dạng gây đau nhức, hạn chế vận động. Nếu không được điều trị kịp thời, đúng cách thì người bệnh sẽ phải đối mặt với nguy cơ tàn phế. Trên đây là những triệu chứng cơ bản của bệnh thoái hóa khớp. Ngay khi thấy mình có những biểu hiện này, bạn nên đến cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám để được bác sĩ tư vấn phương pháp điều trị phù hợp nhất. Chẩn đoán thoái hóa khớp Dựa trên những triệu chứng của người bệnh bác sĩ sẽ tiến hành chẩn đoán dựa trên một số xét nghiệm sau: Xquang: Có thể thấy các khe khớp, đặc xương dưới sụn, gai xương. Chụp cộng hưởng từ: Giúp phát hiện tổn thương ở sụn khớp mà Xquang không nhìn thấy. Nội soi khớp: Cho biết mức độ canxi hóa của sụn khớp, phân tích tổng thể xương dưới sụn. Siêu âm khớp: Phát hiện hẹp khe khớp, gai xương, tràn dịch khớp, mảnh xương sụn tự do trong ổ khớp… Từ đó, bác sĩ sẽ có cái nhìn tổng quát hơn về mức độ nghiêm trọng của bệnh và điều hướng phương pháp điều trị phù hợp. Phương pháp điều trị thoái hóa khớp Tùy vào mức độ nghiêm trọng của bệnh mà bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị với từng trường hợp cụ thể. Một số phương pháp được áp dụng trong điều trị thoái hóa khớp có thể kể đến như: điều trị tây y, đông y, phẫu thuật, kết hợp tập luyện, vật lý trị liệu… Điều trị Tây y Một số loại thuốc giảm đau như: paracetamol, ibuprofen, aspirin được sử dụng trong điều trị thoái hóa khớp. Nếu trường hợp mức độ thoái nghiêm trọng hơn bác sĩ sẽ chỉ định phối hợp với thuốc giảm đau chống viêm không steroid (uống hoặc tiêm), kết hợp tiêm corticoid nội khớp để mang lại hiệu quả cao. Việc sử dụng thuốc cần có sự tư vấn và chỉ định cụ thể của bác sĩ chuyên khoa chứ người bệnh không nên tự ý mua thuốc về dùng. Tuy các loại thuốc giúp người bệnh cắt cơn đau nhanh chóng và cảm thấy dễ chịu ngay sau đó nhưng lại tiềm ẩn tác dụng phụ, ảnh hưởng tới chức năng gan, dạ dày, thận, tim đập nhanh… Điều trị Đông y Địa liền từ rất lâu đã được sử dụng trong dân gian để chữa bệnh đau nhức xương khớp, thoái hóa khớp, viêm khớp. Người dân thường dùng Địa liền ngâm với rượu để xoa bóp những chỗ xương khớp bị đau, nhức mỏi và có sự cải thiện đáng kể.  Đây là một trong những vị thuốc rất quý trong các bài thuốc chữa bệnh xương khớp từ cổ xưa. Trên cơ sở đó, công trình nghiên cứu tập trung đi sâu tìm kiếm, phát hiện các thành phần có hoạt tính tốt của cây Địa liền để nâng cao hiệu quả sử dụng và tác dụng lên bệnh của thảo dược Địa liền. Nhóm nghiên cứu đã phát hiện trong cây Địa liền có hoạt chất KGA1 có tác dụng giảm đau và chống viêm rất tốt đối với bệnh xương khớp. Hơn thế nữa, khi làm nghiên cứu so sánh tác dụng của KGA1 với 2 chất chống viêm, giảm đau sử dụng phổ biến trong điều trị bệnh lí xương khớp hiện nay, kết quả đều cho thấy KGA1 cho kết quả đáp ứng tốt hơn. Hoạt chất KGA1 khi được kết cùng bài thuốc độc hoạt tang kí sinh và Collagen Type 2 cho tác dụng điều trị bệnh xương khớp vượt trội. Không chỉ giúp giảm đau, chống viêm hiệu quả mà còn giúp phục hồi sụn khớp, đem lại giá trị lâu dài cho người bệnh. Điều trị thoái hóa khớp bằng tế bào gốc Phương pháp này mới được áp dụng tại một số bệnh viện lớn ở nước ta. Bằng cách đưa các tế bào gốc vào khớp xương bị thoái hóa, chúng sẽ biệt hóa tế bào sinh sụn, tái tạo sụn lành tại khớp bị bào mòn, hư hỏng. Từ đó có thể khắc phục các triệu chứng bệnh, phục hồi khả năng vận động. Tế bào gốc có thể chiết suất từ mô mỡ, tủy xương hay huyết tương giàu tiểu cầu từ chính bệnh nhân. Phương pháp điều trị này mang lại hiệu quả trung bình kéo dài khoảng 3 – 4 năm/ lần tiêm. Với những bệnh nhân tuổi càng cao hiệu quả sẽ càng ngắn. Điều trị phẫu thuật Các phương pháp điều trị ngoại khoa bao gồm: nội soi, đục xương, nắn chỉnh trục khớp, cắt lọc, bào rửa khớp. Trường hợp nặng khi khớp bị biến dạng có thể thực hiện phẫu thuật thay thế một phần hoặc toàn bộ khớp. Phẫu thuật được chỉ định khi mà người bệnh áp dụng các biện pháp điều trị trên mà không đạt hiệu quả và trường hợp các khớp bị biến dạng. Bên cạnh việc áp dụng các biện pháp điều trị phù hợp người bệnh cũng nên duy trì thực hiện một số bài tập và thay đổi chế độ sinh hoạt phù hợp: Giảm cân nếu bị thừa cân, duy trì mức cân nặng hợp lý Chế độ luyện tập: Những bộ môn phù hợp với người bị thoái hóa khớp là đi bộ, đạp xe, yoga, bơi lội… Mỗi lần luyện tập bạn không nên tập quá 30 phút và trước khi thực hiện cần khởi động bằng cách gập duỗi gối, căng cơ cẳng chân trong 5-10 phút. Sau khi luyện tập không nên ngồi nghỉ ngay mà cần vận động khớp gối nhẹ nhàng trong 5 phút. Vật lý trị liệu là việc dùng các yếu tố vật lý như nhiệt, điện, sóng,… Với người thoái hóa khớp, vật lý trị liệu giúp bệnh nhân giảm các cơn đau và phục hồi lại được chức năng vận động. Sử dụng các bài thuốc dân gian: Một số loại thảo dược xung quanh chúng ta như đu đủ xanh, mễ nhân, rễ cây trinh nữ, rễ cây đinh lăng… mang lại hiệu quả lâu dài cho người thoái hóa khớp và đặc biệt là rất an toàn với sức khỏe người bệnh. Tuy nhiên, khi sử dụng các bài thuốc dân gian này đòi hỏi người bệnh cần kiên trì áp dụng trong thời gian dài để thấy được kết quả rõ rệt. Chế độ ăn uống khoa học bổ dung đầy đủ chất dinh dưỡng và đặc biệt là Canxi, Omega-3, Vitamin D giúp cho xương khớp chắc khỏe ngăn ngừa thoái hóa khớp. Tránh sử dụng rượu bia, đồ ăn nhiều đường, nhiều muối… Phòng ngừa thoái hóa khớp Có chế độ sinh hoạt, luyện tập, ăn uống khoa học, hợp lý, nhất là từ sau 40 tuổi. Tránh các tư thế không phù hợp hoặc động tác quá mạnh khi làm việc, sinh hoạt. Kiểm soát cân nặng, duy trì cân nặng hợp lý, tránh béo phì để giúp giảm áp lực lên các khớp xương. Đi khám bác sĩ ngay sau khi có các dấu hiệu bất thường về khớp, nhờ đó chẩn đoán và có biện pháp điều trị kịp thời. Cung cấp cho cơ thể những dưỡng chất cần thiết, tốt cho xương, sụn giúp cân bằng quá trình thoái hóa và tái tạo của sụn khớp, làm tăng độ dẻo dai, sức bền cho cơ xương khớp. Không mang vác nặng, làm việc quá sức. Giữ tư thế thẳng khi đi đứng, ngồi làm việc. Tập luyện thể dục thể thao thường xuyên, khởi động trước và tập luyện đúng tư thế. Thoái hóa khớp gây ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống sinh hoạt, công việc của chúng ta bởi vậy việc bổ sung kiến thức về bệnh chính là thông tin vô cùng hữu ích và quan trọng. Ngay khi thấy nghi ngờ hoặc nhận thấy dấu hiệu thoái hóa gây ra hãy nhanh chóng tìm đến cơ sở chuyên khoa uy tín để được chẩn đoán, điều trị kịp thời. Chia sẻ